Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, doanh nghiệp muốn chinh phục khách hàng không thể triển khai marketing dàn trải mà cần tập trung đúng đối tượng, đúng thông điệp. STP – mô hình Segmentation, Targeting, Positioning – ra đời để giải quyết bài toán đó. Vậy STP trong marketing là gì, gồm những bước nào và làm sao áp dụng hiệu quả vào chiến lược kinh doanh? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện kèm ví dụ thực tế từ các thương hiệu lớn. STP là gì? STP là mô hình marketing gồm 3 bước: Segmentation (Phân khúc thị trường) Targeting (Lựa chọn thị trường mục tiêu) Positioning (Định vị thương hiệu) Mô hình được phổ biến bởi Philip Kotler và hiện được coi là nền tảng của marketing hiện đại, giúp doanh nghiệp hiểu khách hàng – chọn đúng đối tượng – định vị thương hiệu trong tâm trí người tiêu dùng. Vì sao STP quan trọng trong Marketing? Giúp hiểu rõ khách hàng: Doanh nghiệp nắm bắt đặc điểm, hành vi và nhu cầu của từng nhóm khách hàng. Tối ưu ngân sách: Tránh lãng phí khi quảng cáo dàn trải. Tạo thông điệp cá nhân hóa: Mỗi phân khúc có cách tiếp cận khác nhau, gia tăng hiệu quả truyền thông. Gia tăng lợi thế cạnh tranh: Định vị tốt giúp thương hiệu nổi bật so với đối thủ. 3 bước chi tiết trong mô hình STP 1. Segmentation (Phân khúc thị trường) Khái niệm: Chia thị trường rộng lớn thành các nhóm nhỏ dựa trên tiêu chí tương đồng. Tiêu chí phân khúc phổ biến: Nhân khẩu học (tuổi, giới tính, thu nhập). Địa lý (thành phố, vùng miền, quốc gia). Tâm lý học (lối sống, giá trị, tính cách). Hành vi (thói quen mua hàng, mức độ trung thành). Ví dụ: Thị trường smartphone phân khúc thành: Cao cấp (iPhone, Samsung Galaxy). Trung cấp (Oppo, Xiaomi). Giá rẻ (Realme, Tecno). 2. Targeting (Lựa chọn thị trường mục tiêu) Khái niệm: Đánh giá các phân khúc và lựa chọn nhóm khách hàng tiềm năng nhất để tập trung nguồn lực. Các chiến lược targeting: Mass Marketing (Đại trà): một sản phẩm cho tất cả. Differentiated Marketing (Phân biệt): nhiều sản phẩm cho nhiều phân khúc. Concentrated Marketing (Tập trung): chỉ chọn một phân khúc để chiếm lĩnh. Micromarketing (Cá nhân hóa): tiếp thị cho nhóm cực nhỏ hoặc từng cá nhân. Ví dụ: H&M lựa chọn targeting nhóm khách hàng trẻ (18–30 tuổi), yêu thích thời trang nhanh. 3. Positioning (Định vị thương hiệu) Khái niệm: Xác định hình ảnh, giá trị cốt lõi mà doanh nghiệp muốn khách hàng ghi nhớ. Công cụ định vị: USP (Unique Selling Proposition). Bản đồ định vị (Perceptual Map). Ví dụ: Volvo định vị với thông điệp “An toàn hàng đầu”. Starbucks định vị là trải nghiệm cà phê phong cách sống, không chỉ là đồ uống. Ưu điểm và hạn chế của STP Ưu điểm Giúp marketing tập trung, hiệu quả cao hơn. Tạo thông điệp cá nhân hóa cho từng nhóm khách hàng. Xây dựng thương hiệu khác biệt và dễ ghi nhớ. Hạn chế Yêu cầu nhiều dữ liệu và nghiên cứu thị trường. Tốn thời gian và chi phí triển khai. Nguy cơ bỏ qua các phân khúc tiềm năng khác. Ứng dụng STP trong Marketing hiện đại Digital Marketing: Targeting chi tiết trên Facebook Ads, Google Ads, TikTok Ads. Content Marketing: Sản xuất nội dung phù hợp từng phân khúc. E-commerce: Định vị sản phẩm qua giá cả, chất lượng, dịch vụ. Startup: Chọn thị trường ngách để xây dựng lợi thế cạnh tranh ban đầu. Ví dụ thực tế về STP Nike Segmentation: Khách hàng yêu thể thao, fitness, lifestyle. Targeting: Giới trẻ năng động, thích phong cách cá tính. Positioning: Thương hiệu truyền cảm hứng “Just Do It”. VinFast Segmentation: Khách hàng quan tâm xe điện, công nghệ. Targeting: Nhóm người tiêu dùng thành thị, thu nhập trung bình – khá. Positioning: Xe điện Việt Nam – thông minh, bền vững, thân thiện môi trường. H&M Segmentation: Người yêu thích thời trang giá rẻ, hợp xu hướng. Targeting: Thanh niên 18–30 tuổi. Positioning: Thời trang nhanh, bắt trend, giá cả phải chăng. FAQ – Câu hỏi thường gặp 1. STP khác gì 4P, 7P? → STP tập trung vào phân tích thị trường & khách hàng, còn 4P/7P tập trung vào chiến lược triển khai (sản phẩm, giá, phân phối, chiêu thị…). 2. Doanh nghiệp nhỏ có nên áp dụng STP không? → Có. Startup, SME cần STP để chọn đúng thị trường ngách, tránh lãng phí nguồn lực. 3. Làm sao để xác định đúng thị trường mục tiêu? → Phải kết hợp nghiên cứu dữ liệu, khảo sát khách hàng và phân tích hành vi. 4. Có công cụ nào hỗ trợ STP không? → Google Analytics, Facebook Audience Insights, bản đồ định vị thương hiệu (Perceptual Map). Kết luận STP trong marketing là mô hình chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp: Phân khúc thị trường (Segmentation). Chọn đúng khách hàng mục tiêu (Targeting). Định vị thương hiệu khác biệt (Positioning). Áp dụng STP không chỉ giúp tối ưu ngân sách marketing mà còn xây dựng thương hiệu mạnh mẽ trong tâm trí khách hàng.